ไม้คริสตาตัส (Cristatus) หรือคริสตาต้า (Cristata cactus) แต่ไม่ใช่คริสมาสตร์นะครับ ตึงโป๊ะ 🤣 คริสตาต้า (Cristata cactus) หรือที่นิยมเรียกกันติดปากว่า ไม้คริส ไม่ได้แปลกแค่ชื่อ แต่ลักษณะต้นเองก็แปลกตาและมีเอกลักษณ์พิเศษไม่แพ้กัน ซึ่งจริงๆ แล้วคริสตาต้าเกิดจากการผิดรูปด้วยธรรมชาติ เป็นความผิดปกติในการเจริญเติบโตบริเวณยอด โดยมีการโตออกทางด้านข้าง ทำให้มีลักษณะคล้ายพัดหรือหงอนไก่ แถมยังมีพูออกมาเยอะด้วย ที่สำคัญคือต้นค่อนข้างใหญ่ แต่ละต้นก็มีลักษณะแตกต่างกันออกไป แต่ก็ยังคงความสวยงามแปลกตา และที่สำคัญยิ่งสวยยิ่งด่าง ราคายิ่งแพงครับ
เลี้ยง “คริสตาต้า” อย่างไรให้โตไว
ด้วยรูปลักษณ์ที่แปลกตา และราคาที่พุ่งสูง หลายคนเลยเริ่มสนใจอยากซื้อมาลองเลี้ยงกันแล้ว (อย่าลืมคำนึงถึงเงินในกระเป๋าด้วยนะครับ) เมื่อเราได้ไม้คริสมาระยะหนึ่งแล้ว หมั่นสังเกตและลองยกกระถางดู ถ้าเห็นรากเริ่มโผล่พ้นกระถางออกมา นั่นคือสัญญาณว่าเค้าเริ่มโตขึ้นแล้ว และถึงเวลาแล้วที่ต้องทำการขยายกระถางเพื่อให้โตไวขึ้น โดยการเปลี่ยนกระถางมีผลดีต่อแคคตัส 3 ประการ คือ
- ทำให้รากมีพื้นที่เพียงพอในการเจริญเติบโต รากที่อัดแน่นเกินไป จะทำให้ความสามารถในการดูดสารอาหารน้อยลง เป็นสาเหตุให้แคคตัสหยุดการเจริญเติบโต
- ถ้าดินแน่นจนเกินไป อากาศและน้ำไม่สามารถไหลเวียนได้อย่างทั่วถึง
- ช่วยปรับสภาพดินให้มีความสมบูรณ์มากขึ้น เพราะดินเดิมอาจจะมีธาตุอาหารน้อยลงเรื่อยๆ ทำให้แคคตัสเติบโตช้า เมื่อเปลี่ยนดินเราก็จะสามารถเติมสารอาหารใหม่ๆ ลงไป เช่น ปุ๋ยละลายช้า ออสโมโค้ท (Osmocote) และยาป้องกันแมลง อย่างสตาร์เกิล จี (Starkle G)
ข้อควรระวัง ควรเปลี่ยนกระถางในขณะที่วัสดุปลูกมีความชื้นพอสมควร คือไม่แห้งหรือไม่แฉะจนเกินไปนะครับ
การขยายพันธุ์ “คริสตาต้า” ทำอย่างไร?
ต้องบอกก่อนว่าการก่อกำเนิดสายพันธุ์คริส เกิดมาจากการเพาะเมล็ด แต่ไม่ได้หมายความว่าการเพาะเมล็ดแล้วทุกเมล็ดจะเป็นคริสได้นะครับ พ่อและแม่ต้องมีเชื้อคริสถึงจะมีโอกาสที่ลูกๆ ออกมาเป็นคริส ซึ่งไม้คริสไม่ได้มีแค่สีเขียวเท่านั้น ยังมีไม้คริสด่าง ซึ่งกว่าจะได้ความด่างมานั้น ในการเพาะเมล็ดก็ยิ่งยากไปอีก เหมือนถูกรางวัลลอตเตอรี่ยังไงยังงั้นเลยครับ ทำให้ราคาของไม้คริส และยิ่งถ้ามีความด่างด้วยแล้วละก็ ราคาจะยิ่งพุ่งแรงแซงทางโค้งมากๆ
เมื่อการเพาะเมล็ดอาจจะใช้เวลานาน และไม่แน่ว่าจะได้ไม้คริสเหมือนต้นแม่เสมอไป เราเลยมีอีก 2 วิธีสำหรับการขยายพันธุ์ เพื่อเป็นทางเลือกให้กับเพื่อนๆ ในการเลี้ยงไม้คริสกันครับ คือการตัดและแยกหน่อ กับการกราฟต์นั่นเอง
การตัดและแยกหน่อ
เมื่อเราตัดและแยกหน่อแล้ว ให้นำมาชำลงดิน เป็นการขยายพันธุ์อีกรูปแบบหนึ่งที่ได้หน้าตาเหมือนแม่เป๊ะ แต่อาจจะใช้เวลาในการเติบโตอีกสักหน่อย และในช่วงที่ต้นยังเล็กๆ จะต้องระวังเรื่องความชื้น อย่าให้ต้นชื้นโดยเด็ดขาด ไม่งั้นอาจจะตายได้ง่ายๆ เลยนะครับ
วิธีการทำ ค่อยๆ ตัดและแยกหน่อจากต้นแม่ออกมา และนำมาชำในดินปลูกแคคตัสปกติได้เลย งดน้ำประมาณ 2 สัปดาห์ เพื่อให้แผลจากการตัดแห้งสนิทก่อน หลังจากนั้นถึงจะรดน้ำได้ตามปกติ
ข้อแนะนำเพิ่มเติม การตัดชำในช่วงฤดูฝนจะได้ผลดี และการตัดส่วนของต้นเพื่อแยกหน่อควรใช้มีดที่คมและสะอาด
การกราฟต์
การขยายพันธุ์ด้วยการกราฟต์ จะโตเร็วกว่าแคคตัสที่ใช้รากตัวเองในการหาอาหารเอง (เพาะลงกระถางหรือชำราก) หลังจากกราฟต์ไม้ไปได้ซักพักหัวไม้จะเริ่มออกหน่อและดอก
วิธีการทำ
- นำหน่อแคคตัสมาตัดส่วนล่างของหน่อเพื่อให้เห็นท่อน้ำเลี้ยงของหน่อ หลังจากนั้นตัดส่วนยอดของตอกราฟต์ให้เห็นท่อน้ำเลี้ยงของตอ และนำหน่อแคคตัสมาวางไว้บนตอไม้กราฟ โดยให้ท่อน้ำเลี้ยงของทั้ง 2 ต้นประกบกัน
- ใช้เทปหรือยางรัดของ ยึดหัวไม้และตอไม้ให้แน่นและแนบสนิทกัน ในขั้นตอนนี้มีข้อควรระวัง ในตอนยึดติดกับหัวไม้แล้วหัวไม้อาจเกิดการขยับได้
- นำไม้กราฟต์ไปวางไว้ที่ไม่โดนแดดและห้ามโดนน้ำเด็ดขาด เพื่อป้องกันหัวไม้เน่า
ข้อแนะนำเพิ่มเติม คัตเตอร์หรือมีดต้องคม สะอาด ความยาวของใบมีดควรจะยาวกว่าขนาดของตอ และมีด้ามจับที่ถนัดมือ ส่วนต้นตอ ที่จะนำมาใช้กราฟต์ควรเป็นต้นที่สมบูรณ์และแกนต้นยังไม่แข็ง
สายพันธุ์ “คริสตาต้า” ที่นิยมเลี้ยง
ในวงการกระบองเพชร ก็มีผู้นิยมเลี้ยงไม้คริสตาต้าอยู่ไม่น้อยเลย เพราะถือเป็นไม้สะสม ด้วยรูปร่างและลักษณะที่แปลกตา ดูมีเอกลักษณ์พิเศษ วันนี้เราเลยยกตัวอย่าง ไม้คริส ที่คนนิยมเลี้ยงกัน เผื่อเพื่อนๆ อยากจะลองเลี้ยงหรือมีสะสมไว้สักต้นนะครับ
1. ยิมโนคริส (Gymnocalycium Cristata)
ยิมโนคริสเป็นที่นิยมของหลายๆ คน เพราะมีโอกาสเกิดได้ยาก มีลักษณะการโตที่หลากหลาย ยากต่อการคาดเดารูปทรง ราคาก็จะค่อนข้างสูง ยิ่งเป็นแบบยิมโนคริสด่างด้วยแล้วไม่ต้องพูดถึงราคาว่าพุ่งแรงไปถึงขนาดไหน ไม้คริสไม่ว่าจะแบบเขียวหรือด่าง มีวิธีการเลี้ยงเหมือนกันกับยิมโนปกติ แต่เท่าที่สังเกตในอายุที่ใกล้เคียงกัน ยิมโนคริสจะให้ดอกที่น้อยกว่ายิมโนปกตินะครับ
2. แมมนิ้วทองคริส (Mammillaria Elongata Cristata)
แมมนิ้วทองคริส ก็จะมีลักษณะที่แตกต่างไปจากนิ้วทองแบบปกติที่มีรูปทรงเป็นแท่งยาวๆ เหมือนนิ้วมือ ซึ่งเมื่อกลายร่างเป็นแมมนิ้วทองคริส จะมีลักษณะขดตัวกันคล้ายรูปสมองขดรวมๆ กันในกระถาง ก็สวยแปลกตาไปอีกแบบนะครับ
3. ตอ-บลูคริส (Myrtillocactus Geometrizans Cristata)
สำหรับสายตอกราฟ คงรู้จักดีกับตอ-บลู ซึ่งเป็นหนึ่งในตอที่คนนิยมเอามาใช้สำหรับทำไม้กราฟต์ ซึ่งตอ-บลู เป็นแคคตัสที่มีลักษณะเด่น คือมีสีเขียวอมฟ้าถึงเขียวเข้ม มีลักษณะลำต้นเป็นแท่งทรงตรง แต่ถ้าเป็นคริสตาต้าก็จะมีลักษณะผิดแปลกออกไป คือมีการเติบโตทางด้านข้างและแผ่ออกเป็นแนวรูปพัด จะมีลักษณะที่แปลกตา สวยงาม
4. แมมขนแกะคริส (Mammillaria albicoma cristata)
แมมขนแกะสายขนฟูๆ ที่ใครเห็นก็ต้องชอบ รูปทรงโดยปกติจะเป็นทรงกลมๆ ขนฟูๆ แต่เมื่อเปลี่ยนเป็นขนแกะคริสแล้ว รูปทรงจะเปลี่ยนไป มีการขดตัวและแผ่ออกด้านข้าง คล้ายรูปพัด
จริงๆ แล้วไม้คริสในบ้านเราก็มีอีกหลากหลายชนิดเลยนะ ถ้าเพื่อนๆ สนใจก็ลองซื้อหามาเลี้ยงกันได้ ทั้งนี้ก็ขึ้นอยู่กับความชอบของเพื่อนๆ ว่าชอบแนวไหน สไตล์ไหนครับ
มาสร้างรายได้จาก “คริสตาต้า” กันเถอะ
คริสตาต้า ไม้แปลกที่หายาก แต่ละต้นจะมีลักษณะที่ไม่เหมือนกัน ทำให้ถูกใจนักสะสมตัวยงที่ชื่นชอบไม้แปลก สวย และมีเอกลักษณ์ไม่เหมือนใคร ซึ่งในตลาดก็มีผู้ทำการเพาะพันธุ์คริสตาต้ามากขึ้น เพื่อรองรับลูกค้าที่ชื่นชอบ ซึ่งในปัจจุบันราคาไม้คริสเริ่มต้นที่หลักร้อย (ต้นเล็กๆ) ไปจนถึงหลักล้านก็มีนะครับ ซึ่งราคาจะมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับหลายๆ ปัจจัย เช่น ชนิดของแคคตัส, ความด่างของสี, ขนาดของพู, จำนวนของพู, ขนาดของต้น และรูปร่างลักษณะนั่นเอง
ทั้งนี้ราคาก็ขึ้นอยู่กับความพอใจระหว่างผู้ซื้อและผู้ขายตกลงกัน เพราะต้นไม้ก็เหมือนงานศิลปะอย่างหนึ่ง แต่เป็นงานศิลปะที่สรรสร้างจากธรรมชาติ โดยมีมนุษย์เป็นผู้วิจัยและพัฒนาเสริมมูลค่าให้กับต้นไม้ฮะ
เป็นไงฮะ สวยแปลกตาอย่างที่ผมบอกไว้รึเปล่า เจ้าคริสตาต้าดูมีเอกลักษณ์เฉพาะตัวมากๆ จะเอาไปวางหรือตกแต่งตรงไหนก็สวยครับ ใครชอบสายพันธุ์ไหนก็ลองซื้อมาเลี้ยงดู หรือถ้าอยากจะขยายพันธุ์เอง ลองทำตามวิธีที่สวนหลังบ้านของเราแนะนำกันได้น้าาาา แล้วพบกันใหม่บทความหน้าค้าบบบบ 😘