บางครั้งผิวหน้าของเรายังมีรอยย่น รอยเหี่ยว เราก็ต้องการบำรุงและฟื้นฟูสุขภาพผิวถูกมั๊ยครับ แคคตัสหรือกระบองเพชรของเราก็เช่นเดียวกัน หากพบว่าบางต้นมีความย่น ผิวเหี่ยวและทรุดตัวลงก็ไม่ต้องตกใจนะ เพราะว่ามันสามารถแก้ไขได้ อย่าเพิ่งรีบทิ้งน้องไปน้าาา โดยการที่แคคตัสของเราเหี่ยวหรือโคบยุบ อาจจะมาจากหลายสาเหตุ เดี๋ยววันนี้สวนหลังบ้านจะพาเพื่อนๆ ไปดูกันครับว่ามีสาเหตุอะไรกันบ้าง แล้วแคคตัสน้อยๆ ของเราจะกลับมาเปร่งปลั่งอีกครั้งได้ยังไง
ต้นเหี่ยว โคนยุบ ต้นนิ่มของแคคตัส เกิดจากสาเหตุอะไรบ้าง?
แคคตัสพูดไม่ได้แต่เราสามารถดูอาการเบื้องต้นจากภายนอกได้ เช่น ดูจากผิวที่เคยเปร่งปลั่ง แต่มาวันนี้ทำไมซูบผอม และเริ่มเหี่ยวซะแล้ว เรามาดูสาเหตุที่ทำให้น้องเปลี่ยนไปกันฮะ
เกิดจากระบบราก
อาจจะมาจากรากเก่าที่ดูดซับสารอาหารในดินได้ไม่ดี ให้เราลองดึงลำต้นออกมาเพื่อดูระบบราก แล้วตัดแต่งรากให้เป็นระเบียบยิ่งขึ้น จากนั้นค่อยนำไปปลูกลงดิน และอย่าลืมดูว่าที่รากมีเพลี้ยหรือไม่ ซึ่งเจ้าวายร้ายเพลี้ยแป้งอาจจะมากินราก ทำให้รากเน่า ปลายรากเสีย ทำให้ต้นนิ่มได้ หากพบเพลี้ยจริงๆ ให้เรานำแคคตัสออกมา จากนั้นทำการฉีดยากำจัดเพลี้ย รอสักพักเมื่อเพลี้ยตายหมด ค่อยนำลงไปปลูกใหม่ แล้วจะพบว่ากระบองเพชรค่อยๆ กลับมาผิวเต่งตึงเหมือนเดิม
หากเป็นกรณีที่กระบองเพชรเพิ่งปลูกใหม่ ผิวลำต้นอาจจะเหี่ยวย่น เพราะรากยังไม่เดินดี รากเดินช้า ทำให้เกิดปัญหาเรื่องการดูดซึมน้ำ หากเป็นสาเหตุนี้ให้รอสักระยะ เมื่อรากเดินได้ตามปกติ ผิวของกระบองเพชรก็จะกลับมาเต่งตึงอีกครั้ง (เมื่อเปลี่ยนกระถางใหม่ อย่าขยับต้นเพื่อดูรากบ่อยๆ นะครับ เพราะยิ่งจะรบกวนการสร้างรากใหม่ของแคคตัส)
ซูบผอม เพราะอาการขาดน้ำ
อาการขาดน้ำก็ไม่ได้หมายความว่า ผู้เลี้ยงรดน้ำน้อยเกินไปนะครับ เพราะถ้าเรามั่นใจว่ารดน้ำได้เพียงพอแล้ว แต่ยังมีอาการอยู่ ก็น่าจะมีอีกสาเหตุ เช่น รับแสงแดดเป็นเวลานานเกินไป ทำให้ต้นไหม้ น้ำระเหยเร็ว สำหรับอาการกระบองเพชรผิวย่น เพราะถูกแดดมากเกินไป ให้สังเกตว่ามีลักษณะเหล่านี้ร่วมด้วย เช่น มีสีของลำต้นเปลี่ยนไป เป็นสีแดง สีเหลือง หรือสีน้ำตาล มีจุดขึ้นบนผิวลำต้น ซึ่งอาการเหล่านี้ก็สามารถชี้ชัดได้ว่าแคคตัสของเราเกิดอาการไหม้แดดนั่นเอง หากพบอาการเหล่านี้ในแคคตัสให้ย้ายที่เลี้ยงไปในที่แดดน้อยลง หรือใช้อุปกรณ์ช่วยในการพรางแสง ถ้าอาการไม่ได้หนักมากส่วนใหญ่สีจะกลับมาเป็นปกติครับ
ดินแข็งเกินไปทำให้ต้นนิ่ม
เป็นสาเหตุที่หลายๆ คนคาดไม่ถึงว่าดินที่เราใช้อาจมีความแข็งเกินไป หรือในบางครั้งดินเสื่อมสภาพ สารอาหารไม่มี ก็สามารถทำให้ต้นนิ่มได้ ซึ่งปกติที่แนะนำควรเปลี่ยนดินอย่างน้อย ปีละ 1 ครั้งเพื่อเพิ่มสารอาหารให้กับแคคตัสของเราครับ
วิธีเยียวยาแคคตัส ให้กลับมาผิวตึงสดใส
เมื่อเราทราบสาเหตุที่ทำให้แคคตัสของเราป่วยและไม่สดใสเหมือนเดิมแล้ว ก็ถึงเวลาที่เราต้องรู้จักวิธีรักษาเพื่อฟื้นฟูน้องให้กลับมาสวยเหมือนเดิมอีกครั้ง
แคคตัสที่มีปัญหาต้นนิ่มจากระบบราก
ควรแก้ไขด้วยการล่อราก (การทำให้หน่อของแคคตัสนั้นมีรากงอกออกมา) ซึ่งการล่อรากมีวิธีการทำดังนี้
- การใช้เม็ดดินเผา (popper) และหินภูเขาไฟในการล่อราก
การใช้เม็ดดินเผาและหินภูเขาไฟแทนดิน จะช่วยแก้ไขระบบรากที่เป็นปัญหาได้เป็นอย่างดี โดยเฉพาะกับระบบรากที่อาจจะได้รับความเสียหาย วิธีการล่อรากจะทำให้ลำต้นที่นิ่มกลับมาแข็ง และอวบแน่นได้มากขึ้น ระยะเวลาที่ใช้ในการฟื้นฟูประมาณ 2 สัปดาห์
วิธีการใช้หินภูเขาไฟ หรือเม็ดดินเผาในการล่อราก ทำได้โดยการนำต้นแคคตัสมาล้างรากให้สะอาด ทิ้งไว้สัก 2- 3 ชม.หรือ 1 วัน จากนั้นนำมาตัด เล็มรากฝอย แล้วนำไปผึ่งไว้ในที่ที่อากาศถ่ายเท เลี่ยงแดดจัด ทิ้งไว้เป็นเวลา 3 – 5 วัน ให้นำดินออกจากกระถางแคคตัสจนหมด แล้วนำหินภูเขาไฟผสมเม็ดดินเผาใส่เข้าไปแทนที่ โดยใช้ภาชนะก้นปิด ไม่มีรู ใส่ลงไปให้สูงจนเต็มภาชนะ หลังจากนั้นใส่น้ำไว้ครึ่งหนึ่งของภาชนะ ควรเป็นภาชนะแบบใสเพื่อจะได้มองเห็นระดับน้ำ นำแคคตัสวางลงบนเม็ดดินเผาให้รากฝั่งลงไป และยกโคนต้นให้เหนือเม็ดดินเผา ความชื้นจะค่อยๆ ระเหย หมั่นเติมน้ำเมื่อแห้ง ใส่น้ำครึ่งหนึ่งของภาชนะเหมือนเดิม วางไว้ที่แดดอ่อนๆ หรือชายคาบ้าน ประมาณ 5 – 7 วัน รากอ่อนของไม้จะค่อยๆ งอกออกมา ช่วงนี้อย่าดึง จับแรงๆ หรือยกขึ้นมาดู เพราะรากที่เกิดมายังไม่แข็งแรง อาจจะกระทบกระเทือนต่อรากได้ครับ ทิ้งไว้สักระยะถ้าเห็นต้นที่เหี่ยว โคนต้นที่ยุบตัว กลับมาเต็งตึงเหมือนเดิม ค่อยนำมาปลูกลงดิน
แคคตัสต้นนิ่มมีปัญหาขาดน้ำ
ให้ใช้กะละมังใส่น้ำ และนำแคคตัสต้นที่ขาดน้ำลงไปวางในน้ำ ให้ดินค่อยๆ ดูดซับน้ำจากก้นกระถางจนชุ่ม ประมาณ 3 – 5 วัน และวางหลบแดด หลังจากนั้นจึงปรับมาเป็นการรดน้ำแบบอาทิตย์ละครั้ง
แคคตัสมีปัญหา ผิวไหม้ ซีดเหลือง
ในช่วงฤดูหนาวแสงแดดจะแรง อากาศแห้ง จนทำให้เกิดอาการไหม้แดด ซึ่งถ้าเป็นอาการที่ผิว เกิดเป็นแผล วิธีแก้เบื้องต้น คือนำต้นเข้ามาพักหลบแดด ยิ่งในกรณีแคคตัสที่มีสีด่าง ผิวจะยิ่งมีความไวต่อแสงมากกว่าต้นที่เป็นสีเขียว และถ้าแผลไหม้เยอะ แผลลึก ต้องระวังตอนรดน้ำ เพื่อไม่ให้เกิดอาการเน่าลุกลามจากแผลติดเชื้อ และแผลส่วนนั้นจะเป็นเหมือนแผลเป็น ไม่สามารถรักษาให้หายได้ รอเวลาให้แผลค่อยๆ ไล่ลงด้านล่างของต้นไปครับ
ไม่ให้แคคตัสเกิดผิวย่น ต้นนิ่ม ดูแลยังไง?
เราสามารถป้องกันไม่ให้เจ้าแคคตัสที่เราเฝ้าทะนุถนอมนั้นเกิดผิวเหี่ยวย่น ต้นนิ่ม และมีบาดแผลได้ ด้วยวิธีดังนี้ครับ
- รดน้ำกระบองเพชรให้เพียงพอ
- ระวังเรื่องการถูกแดดมากเกินไป
- คอยดูแลเรื่องเพลี้ยที่กัดกินราก
- ดูแลใส่ปุ๋ยตามรอบ เพื่อบำรุงต้นให้งอกงาม
และนี่ก็เป็นสาเหตุต่างๆ ที่อาจทำให้แคคตัสหรือกระบองเพชรของเรานั้นเกิดเหี่ยวย่น ต้นนิ่ม โคนยุบ หรือมีบาดแผลได้ เพื่อนๆ อย่าลืมสังเกตแคคตัสของเรานะครับ ว่าน้องยังสบายดีอยู่รึเปล่า หากน้องเกิดป่วยขึ้นมา เราก็ได้แนะนำวิธีฟื้นฟูมาให้เรียบร้อยแล้ว ลองไปทำตามกันดูได้นะ หวังว่าบทความนี้ของสวนหลังบ้านจะเป็นประโยชน์กับชาวแคคตัสนะค้าบบบ 🙂