ต้นไม้จิ๋วต่างถูกจัดแจงวางอย่างละเมียดละไม ทุกรายละเอียดล้วนแล้วแต่เกิดจากความตั้งใจและไอเดียสร้างสรรค์ของชาวแฮนดิคราฟต์ โลกใบเล็กที่ถูกย่อส่วนให้เหลือเพียงขนาดเท่าขวดโหลกลับกลายเป็นเกาะโอเอซิสแห่งความสุขขนาดใหญ่ที่ถูกใช้เป็นพื้นที่พักผ่อนหย่อนใจของใครหลายๆ คน การปรุงสิ่งมีชีวิตธรรมดาให้มหัศจรรย์ใน “สวนขวดวิเศษ” หรือ “Terrarium” กลับกลายเป็นอีกหนึ่งกิจกรรมที่ได้รับความนิยมกันอย่างมากเพราะนอกจากประหยัดพื้นที่ และสามารถนำไปตกแต่งได้หลากหลายบริเวณ อาทิ โต๊ะทำงานคู่ใจ มุมห้องนั่งเล่นสุดโปรดแล้ว ยังดูแลง่ายเคลื่อนย้ายสะดวกอีกด้วย จึงไม่แปลกที่ใครหลายๆ คนต่างตกหลุมรักเจ้าสวนขวดโลกใบจิ๋วกันอย่างง่ายๆ
วันนี้เราจึงขออาสารับหน้าที่เป็นกูรูแนะนำวิธีการจัดสวนขวดแก้ว DIY ง่ายๆ ใครก็ทำได้มาฝากกันแบบฉบับเข้าใจง่าย ทำได้ดูแลเป็น แบบครบสูตร ถ้าพร้อมแล้วไปท่องโลกของ “สวนขวดจิ๋ว” กันเลย!
1 ● เตรียมพร้อมก่อนลงมือ
ขั้นตอนของการเตรียมอุปกรณ์เพื่อการจัดสวนขวดถือเป็นสิ่งที่สำคัญเป็นอย่างยิ่ง เพราะวันนี้เราจะพาทุกคนจัดสวนขวดแบบระบบปิด ที่ไม่จำเป็นต้องรดน้ำทุกวันเหมือนการปลูกต้นไม้แบบทั่วไป แต่จะต้องเตรียมอุปกรณ์ให้ถูกต้องและเรียงลำดับขั้นตอนการจัดวางอย่างถูกจุด เพื่อให้สวนขวดจิ๋วอยู่กับเราไปนานๆ
อุปกรณ์ประเภท หินและดิน
ส่วนนี้จะเป็นดินและหินที่ใช้ในการจัดสวนขวด เป็นหัวใจหลักที่ใช้สร้างชั้นดินเพื่อการยึดเกาะ และการซึมกักเก็บน้ำให้กับระบบนิเวศย่อส่วนของเรา ซึ่งจะประกอบด้วย
- หินภูเขาไฟ ใช้รองก้นและกักเก็บน้ำ รวมถึงการปล่อยน้ำให้ระเหยขึ้นไปข้างบน
- สแฟกนัมมอส ใช้กันดินไม่ให้ไหลลงมาปนกับชั้นหิน
- ดินญี่ปุ่น เป็นดินที่นำมาอบฆ่าเชื้อโรคและอัดเป็นเม็ดแห้ง ไม่ละลายน้ำ ใช้เป็นวัสดุปลูกพืช หรือให้พืชเกาะ
- ถ่านทุบ ใช้กรองของเสีย ดับกลิ่น
- หิน ใช้ตกแต่งเพื่อความสวยงามและสร้างการยึดเกาะที่ดีให้กับสวนขวดจิ๋ว
อุปกรณ์ประเภท ต้นไม้และของประดับ
ต้นไม้ที่นิยมนำมาจัดสวนขวดส่วนใหญ่จะเป็นพืชจำพวก มอส เฟิร์น กล้วยไม้ หรือรากไม้อากาศ อย่างทิลล์แอนด์เซีย เคราฤๅษี เป็นต้น เราสามารถนำต้นไม้อื่นๆ อาทิ บอนไซจิ๋วที่ชอบภาวะร้อนชื้น มาใช้ในการตกแต่งเพิ่มความสวยงามให้กับสวนจิ๋วเราได้ แต่ต้องคำนึงถึงเรื่องของขนาดและการให้น้ำที่ต้องสอดคล้องกับพืชอื่นๆ ในสวนขวดให้ดีเช่นกัน
อีกหนึ่งความสนุกของการจัดสวนจิ๋วคือการได้เลือกตุ๊กตาจิ๋วสำหรับการตกแต่งสวน เพราะความคิดสร้างสรรค์และความชอบที่แตกต่างกัน ทำให้สวนขวดแบบฉบับของเราเป็นงานแฮนดิคราฟต์ชิ้นเดียวในโลกที่ไม่เหมือนใคร โดยส่วนใหญ่นิยมเลือกใช้ตุ๊กตารูปคนและสัตว์
อุปกรณ์ประเภท การตกแต่งและจัดวาง
สิ่งสุดท้ายที่เราจะต้องจัดเตรียมคือขวดโหลสักใบที่มีดีไซน์เก๋ หรือ อาจนำขวดแก้วที่ใช้แล้วมาทำการ DIY ใหม่ก็ได้นอกจากนี้ยังต้องใช้อุปกรณ์ที่ใช้ในการคีบและจัดวาง อาทิ คีม ตะเกียบ หลอดดูด ช้อน ส้อม และพู่กัน
2 ● ย่อโลกใบจิ๋วด้วยสองมือเรา
ขั้นตอนแรก : ฆ่าเชื้อโรคก่อน
สิ่งสำคัญของการจัดสวนขวดแก้วที่ดีคือ การฆ่าเชื้ออุปกรณ์จัดสวนใช้วิธีลนไฟ หรือลวกน้ำร้อน แล้วแต่อุปกรณ์ เพื่อป้องกันเชื้อโรคหรือเชื้อราที่จะเกิดขึ้นภายในขวดแก้ว สำคัญอย่างยิ่งสำหรับคนที่เลือกใช้ขวดแก้วแบบรีไซเคิล หลังจากนั้นรอให้อุปกรณ์แห้งก่อนเริ่มขั้นตอนถัดไป
ขั้นตอนที่ 2 : การเรียงหินและดิน
ใส่หินภูเขาไฟก่อน โดยกะความสูงประมาณ 1 – 1.5 เซนติเมตร และจึงใส่สแฟกนัมมอสลงไปอัดให้พอแน่น ใช้ช้อนกดช่วย สแฟกนัมมอสจะช่วยให้ดินไม่ให้ไหลลงมาปนกับชั้นหิน ตามด้วยผงถ่านหรือถ่านทุบละเอียด การใส่ผงถ่านถือเป็นสิ่งสำคัญในการจัดสวนขวดแก้วเพราะเป็นตัวช่วยดูดความชื้นและกลิ่นอับได้อย่างดี และปิดท้ายด้วยการโรยดินญี่ปุ่นทับ หรือพีทมอสก็สามารถใช้เป็นดินละเอียดสำหรับการปลูกมอสได้เช่นเดียวกัน
ขั้นตอนที่ 3 : รังสรรค์ แต่งเติม โลกสีเขียงไซซ์จิ๋ว
ประดับตกแต่งด้วยหินตามความชอบ ใส่จิตวิญญาณของศิลปินได้เต็มที่ พอได้ตำแหน่งที่ถูกใจแล้วให้ยกหินออก เพื่อนำมอสลง เริ่มต้นวางทีละช่อ สามารถเลือกมอสได้หลากหลายประเภทตามความชอบของผู้จัด ใช้คีมหรือพู่กันกดมอสลงไปให้แน่นๆ ตกแต่งโหลให้ดูมีชีวิตชีวาด้วยต้นไม้ หรือพืชจิ๋ว เพิ่มความน่ารักด้วยตุ๊กตาจิ๋วแต่งสวนขวด เสร็จแล้วฉีดน้ำให้ทั่ว ให้ระดับน้ำอยู่ครึ่งหนึ่งของชั้นหิน ยังไม่ต้องปิดฝาขวดสวนแก้ว
รอให้ไอน้ำและหยดน้ำต่างๆ ในขวดสวนแก้วหมด แล้วสังเกตระดับน้ำว่าถึงครึ่งของชั้นหินหรือยัง ถ้ามีก็ทำการปิดฝาได้แต่ถ้าระดับน้ำยังไม่ถึงก็หยดหรือฉีดน้ำเพิ่ม ขั้นตอนนี้สำคัญอย่างยิ่ง
3 ● ข้อควรระวัง
ความร้อนและแสงแดด ถือเป็นอีกหนึ่งอุปสรรคของสวนขวดแก้ว ดังนั้นเรามีข้อควรระวังมาฝากดังนี้
- หลีกเลี่ยงการวางไว้ใกล้บริเวณที่มีแสงแดดจัดส่องถึง เพราะเมื่อแก้วร้อนอุณหภูมิภายในโหลจะสูงขึ้นตามไปด้วย
- เปิดฝาภาชนะออกบ้างเป็นครั้งคราว 3-5 นาที เพื่อลดแรงดันอากาศภายใน
- สามารถนำไปแช่ตู้เย็นได้(ถ้ามี) หรือใส่กระติกน้ำแช่น้ำแข็ง ป้องกันอากาศร้อนอบอ้าวภายในอาคาร
- หากต้องอยู่ในที่มืดและทึบแสงตลอดเวลา ควรเปิดไฟให้พืชได้รับแสงหรือพาออกไปโดนแสงข้างนอกเป็นครั้งคราว
- ไม่ควรปล่อยให้น้ำแห้งมากเกินไป อย่างน้อยให้น้ำอยู่ในระดับเดียวกับชั้นหินกรวด และไม่ควรให้น้ำมากจนท่วมถึงชั้นดิน เพราะจะทำให้ต้นไม้เกิดการเน่าได้
รู้หรือไม่?
โปรแกรมการ์เด้น เธอราพี หรือ สวนบำบัด กำลังได้รับความนิยมเป็นอย่างมากในแถบทวีปยุโรป อเมริกา และออสเตรเลีย แรกเริ่มมาจากการฟื้นฟูสภาพร่างกาย-จิตใจของคนไข้ในโรงพยาบาล มักใช้กับคนไข้โรคหลอดเลือดและหัวใจ การปลูกต้นไม้เป็นศาสตร์และศิลป์ทำให้คนใกล้ชิดธรรมชาติมากขึ้น ได้ปลดปล่อยความกังวลใจ ได้คิดด้านบวกอยู่กับตัวเองมากขึ้น ฟังดูเหมือนไม่น่าเชื่อแต่โปรแกรมดังกล่าว ช่วยให้ผู้ร่วมกิจกรรมรู้สึกดีต่อตัวเอง ทำให้ความทรงจำดีขึ้น ปรับความสมดุลของร่างกายและสุดท้ายคือผ่อนคลายจิตใจให้สบาย
เห็นอย่างนี้แล้วใครที่กำลังหากิจกรรมคลายเครียด ก็ลองจัดสวนขวดแก้วดูก็น่าจะเป็นกิจกรรมที่น่าสนใจแถมได้สวนน่ารักๆ ไปแต่งบ้านเพิ่ม ทำง่าย ตกแต่งบ้านได้
“มาสร้างมินิโอเอซิส แบบความสุขไซซ์จัมโบ้กันเถอะ!
เพราะใครๆ ก็อยากมี พื้นที่ Happy Zone กันทั้งนั้น”
อ้างอิงเพิ่มเติม
- www.baanlaesuan.com
- facebook.com/notes/tiny-world
- www.estopolis.com
- https://en.wikipedia.org/
- facebook.com/sarakadeemag